Mediacja w sprawach gospodarczych/ między przedsiębiorcami? Jak może pomóc adwokat?
1) Co rozumiemy pod pojęciem- sprawy gospodarcze?
Sprawami gospodarczymi w rozumieniu Ustawy o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych są “ sprawy ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.”- art. 2 ww. ustawy.
Stosunkami cywilnoprawnymi będą więc wszystkie działania podmiotów tego stosunku zmierzające do powstania, ustania lub zmiany istniejącego prawa. A także treść tego prawa wskazująca na uprawnienia lub obowiązki jego uczestników.
Podmiotem regulacji stosunków cywilnych w ramach działalności gospodarczej są przedsiębiorcy. Za przedsiębiorcę w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w art.4 oraz Kodeksu cywilnego- art. 43 [1] uważa się “osobę fizyczną, osobę prawną i jednostkę organizacyjną niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną” która:
- pod swoją firmą prowadzi działalność gospodarczą, lub
- zawodową
Art. 43[1] Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ponadto w § 2 uznaje za przedsiębiorców również wspólników spółki w zakresie wykonywania przez nich aktywności.
2) Mediacja w sprawach gospodarczych
W celu poprawnego prowadzenia spraw przedsiębiorstwa zalecana jest konsultacja z adwokatem lub radcą prawną przed podejmowaniem każdej czynności cywilnoprawnej która po drugiej stronie stawiałaby innego przedsiębiorcę. Sprawy takie mają zazwyczaj dużo większą wartość dla firmy, a samo niedopełnienie umowy pociąga surowsze, negatywne skutki dla przedsiębiorcy. Widoczne jest to chociażby w wysokości odsetek jakie zostaną naliczone stronie po upływie wyznaczonego terminu wymagalności roszczenia, które są dużo wyższe niż dla umów zawieranych z konsumentem. Uregulowane są również w odrębnej Ustawie- O terminach zapłaty w transakcjach handlowych.
Konsultacja z prawnikiem w siedzibie kancelarii pomaga uniknąć konfliktów i przyszłych nieporozumień które w efekcie mogą prowadzić nawet na drogę sądową, która stwarza niepotrzebny niepokój i może pociągnąć za sobą straty finansowe. Kiedy jednak wspomniany błąd już się popełniło, warto skorzystać z innego, alternatywnego sposobu rozwiązywania konfliktów, jakim jest mediacja.
Mediacja jest jednym ze sposobów rozwiązania sporów. Podejmowana jest na podstawie umowy o mediację- wtedy mówimy o mediacji pozasądowej, lub na podstawie postanowienia sądu- mediacji sądowej. Mediacja ma za zadanie prowadzi do szybkiego załatwienia sprawy, a przez swój nieformalny charakter stwarza możliwość rozstrzygnięcia konfliktu w sposób dogodny dla obydwóch stron. Mediacja prowadzona jest przez niezależnego mediatora, przybiera postać prowadzonych przez strony negocjacji i prowadzi do zawarcia ugody.
3) Adwokat w mediacji w sprawach gospodarczych
- Adwokat jako mediator
Osobę mediatora określa art.183[2] Ustawy kodeks postępowania cywilnego wskazując, że musi to być “osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.” Według § 2 nie może być to jednak sędzia który jest aktywny w zawodzie.
Warto jednak zaznaczyć, że ze względu na charakter mediacji, mediator powinien być osobą bezstronną, niezwiązana z żadną ze stron interesem prawnym, a w swoich działaniach również rzetelną i kompetentną.
W celu ułatwienia wyboru odpowiedniego mediatora na podstawie uprawnień nadanych art.183[2] ww. ustawy organizacje pozarządowe oraz uczelnie wyższe mogą tworzyć listy tzw. stałych mediatorów o czym informują prezesa sądu okręgowego. Listy takie oprócz wskazania funkcji mediatora zamieszczają również jego kompetencje. Jest to niezbędne w przypadku spraw gospodarczych w których według A. Z. Zienkiewicza właśnie “przedstawiciele profesji prawniczych wyposażeni są w niezbędną wiedzę i umiejętności i są w naturalny sposób szczególnie predysponowani do świadczenia usług mediacyjnych. (A. Z. Zienkiewicz- Mediator w sprawach gospodarczych, 2005)
- Adwokat jako pełnomocnik
Adwokat pełniący rolę mediatora w sprawach gospodarczych , ze względu na swoją wiedzą i doświadczenia może być niezbędny również jako pełnomocnik strony. Oprócz “twardej ręki” będzie dla przedstawiciela również ”głosem rozsądku”, który dopilnuje aby emocje nie wzięły górą nad kompromisowym rozwiązaniem sprawy.
Kodeks postępowania cywilnego nie nakłada obowiązku sporządzenia szczególnego pełnomocnictwa w przypadku zastępowania mocodawcy w postępowaniu mediacyjnym. W związku z czym na podstawie art.88 ww. ustawy pełnomocnictwo procesowe może być udzielone “ bądź to ogólne, bądź do prowadzenia poszczególnych spraw.”
Zarówno adwokat, czy radca prawny w sprawach gospodarczych odgrywa kluczową rolę. Broniąc interesu jednej ze stron może działać w jej imieniu jako pełnomocnik procesowy, albo objąć rolę mediatora, podczas której w sposób wykwalifikowany i rzetelny doprowadzi do rozwiązania sporu. Trzeba jednak pamiętać, że niekiedy można takiej sytuacji całkowicie uniknąć, chociażby dzięki sporządzeniu odpowiedniej umowy, która będzie kluczem do bezkonfliktowej współpracy z innym przedsiębiorcą. Należycie przygotowana przez prawnika umowa zabezpiecza interesy obydwóch stron i w przyszłości wyklucza możliwości powstania sporu.