Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Kodeks postępowania cywilnego wskazuje dwa tryby postępowania rozpoznawczego, różnicując postępowanie sądowe na:

I Postępowanie nieprocesowe,

oraz

II Postępowanie procesowe, przy czym ze względu na różnorodność spraw oraz ich niejednolity charakter ustawodawca wskazał potrzebę ich odróżnienia, klasyfikując konkretne sprawy do rozstrzygane na zasadach ogólnych- zwyczajne oraz odrębne- do których zalicza się postępowanie upominawcze.

I Nakaz zapłaty

Podstawą rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu upominawczym jest wydanie nakazu zapłaty. Nakaz będzie wydany w przypadku zaistnienia przesłanki pozytywnej w związku z którą powód dochodzić będzie od pozwanego roszczenia pieniężnego na podstawie art. 498 § 1 zd.1 KPC oraz w przypadku kiedy nie wystąpią przesłanki negatywne wskazane w przepisie następującym. – art. 499 KPC

Niekiedy błędnie, wydanie nakazu zapłaty interpretuje się jak zamknięcie dalszej drogi sądowej. Jednakże skutek w postaci wydania prawomocnego wyroku będzie miał miejsce dopiero w przypadku niepodjęcia przez pozwanego określonej czynności. W myśl art. 504 § 2 KPC jest nią wniesienie- skutecznego sprzeciwu.

II Sprzeciw od nakazu zapłaty

Sprzeciw od nakazu zapłaty jest zwyczajnym środkiem zaskarżenia który przysługuje pozwanemu w przypadku wydania jeszcze nieprawomocnego orzeczenia. Sprzeciw wniesiony z zachowaniem odpowiedniego terminu i wymogów formalnych wszczyna postępowanie ze sprzeciwu a nakaz zapłaty traci moc co do części zaskarżonej. Sprzeciw właściwy dla  postępowania upominawczego przysługuje zarówno względem nakazu zapłaty wydanego przez sąd jak i przez referendarza sądowego.

Prawidłowe wniesienie sprzeciwu zależy od spełnienia odpowiednich wymogów formalnych. Niewątpliwie w związku z art. 502 § 2 KPC podmiotem legitymowanym do wsieniesia sprzeciwu jest pozwany, który wraz z pozwem otrzymuje pouczenie o właściwym sposobie obrony swoich praw, a w przypadku braku zaskarżenia o jego konsekwencjach.

III Warunki formalne

Sprzeciw od nakazu zapłaty posiada warunek formalny w postaci formy pisemnej.- art.503 § 1 KPC, a ponadto w przypadkach kiedy pozew wniesiono na urzędowym formularzu to również złożenie sprzeciwu z zastrzeżeniem tej formy. Pozwany składając pismo powinien wskazać co do której części nakaz zaskarża oraz przedstawić zarzuty.

IV Termin

Sprzeciw od nakazu zapłaty w swojej treści wskazuje pozwanemu, żeby w terminie dwóch tygodni od dnia jego doręczenia zaspokoił roszczenie powoda. W przypadku zaspokojenie roszczenia powinno się odbyć w całości wraz z kosztami. Pozwany ma prawo wnieść również w przepisanym terminie sprzeciw do sądu w który został wydany nakaz zapłaty i odstąpić od jego pieniężnego zobowiązania. Termin do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty jest terminem ustawowym, biegnie od dnia doręczenia stronie nakazu zapłaty i nie podlega skróceniu czy przedłużeniu. – 502 § 1 KPC

V Skutki prawne

W przypadku spełnienia powyższych przesłanek sprzeciw zostanie rozpoznany przez sąd w którym został wydany nakaz zapłaty, a w przypadku jego wydania przez referendarza sądowego przed sąd w którym wytoczono powództwo. Popełnienie powyższej czynności przed sądem powoduje utratę mocy orzeczenia wskazując charakter anulacyjny środka zaskarżenia, a postępowanie ze sprzeciwu zostanie skierowane na wokandę.

Skutek prawny w przypadku wniesienia skutecznego sprzeciwu reguluje art. 505 KPC wskazując, że w razie spełnienia przesłanek formalnych sprzeciwu oraz przy zachowaniu terminu co do części nim objętej nakaz zapłaty traci moc. Przewodniczący następnie wyznaczy rozprawę i wraz z wezwaniem powoda zarządza doręczenie sprzeciwu. Istotny jest fakt, że wniesienie skutecznego sprzeciwu wywołuje skutki jedynie co do współpozwanego który dokona takiej czynności.

Sprzeciw jest środkiem zaskarżenia charakterystycznym dla postępowania upominawczego. Posiada charakter anulacyjny ponieważ wstrzymuje wykonanie nakazu zapłaty w części w nim zaskarżonej. Taka sytuacja ma miejsce jednak jedynie w przypadku wniesienia skutecznego sprzeciwu. Jego skuteczność wstrzyma również uprawomocnienie się wyroku, a sprawa zostaje skierowana na wokandę. Wydanie nakazu zapłaty nie jest równoznaczne z zamknięciem dalszej drogi sądowej, ale tylko w przypadku dochowania właściwego terminu i odpowiednich warunków formalnych. Dlatego dla właściwej obrony swoich praw warto udać się do kancelarii prawnej i pozostawić czynności proceduralne do rąk osób kompetentnych, których codziennością jest składanie właściwych pism procesowych. W przypadku udzielenia pełnomocnictwa warto również zastanowić się czy w dalszej drodze sądowej pomoc adwokata, czy radcy prawnego nie będzie niezbędna, bo sprzeciw nie tylko nie zamyka drogi sądowej, a przede wszystkim ją otwiera.